Stap 2
De overbruggings-behandeling12
In het kort
Terwijl het productieproces van de CAR-T-cellen plaatsvindt, is het mogelijk dat je een ‘overbruggingstherapie’ zal volgen. Die is bedoeld om je ziekte te stabiliseren. Soms is een overbruggingstherapie niet nodig. Je behandelende arts zal dit altijd uitgebreid met je bespreken en toelichten.
De productie van CAR-T-cellen duurt enkele weken. De exacte duur verschilt van patiënt tot patiënt en is afhankelijk van het behandelcentrum, de locatie van het gespecialiseerd labo en het soort CAR-T-celtherapie.
Wat je kan verwachten
Wat kan ik verwachten tijdens de overbruggingsbehandeling?
Na de aferese worden je cellen naar de productielocatie gestuurd. Daarna duurt het ongeveer 4 weken om uw CAR-T-cellen te maken. Zodra de cellen klaar zijn, worden ze naar het CAR-T centrum teruggestuurd en klaargemaakt voor toediening. Tijdens deze wachtperiode kunt u een overbruggingsbehandeling krijgen. De overbruggingsbehandeling is bedoeld om je kanker stabiel te houden tussen de aferese en de infusie, zodat je in aanmerking kunt blijven komen om de CAR-T-cellen te ontvangen. Zo dient de overbruggingsbehandeling als een 'brug' tussen de ene behandeling en de andere. De behandeling zal een soort antikankerbehandeling zijn die je arts je zal aanbevelen.
Jouw arts zal met jou bespreken of een overbruggingsbehandeling nodig is. Hij/zij zal dan ook de nodige afspraken inplannen om je van nabij op te kunnen volgen.
Er is geen vaststaand schema of duur voor een overbruggingsbehandeling. Sommige mensen hebben geen overbruggingsbehandeling nodig, afhankelijk van hoe snel de ziekte evolueert. Als je die wel krijgt, zal die doorgaans duren tot aan de infusie van de CAR-T-cellen. Deze wordt ingepland eens de productie van de CAR-T-cellen afgerond is.
Voor een overbruggingsbehandeling hoef je meestal niet in het ziekenhuis te worden opgenomen. Er wordt hiervoor gebruik gemaakt van bestaande therapieën, die je misschien ook al eerder kreeg. Afhankelijk van het type therapie zal die in pilvorm, met een injectie onder de huid of met een infuus toegediend worden, en dat zal ook bepalen hoe vaak je bijvoorbeeld naar het dagziekenhuis moet gaan.
Een enkele keer kan het voorkomen dat je in het ziekenhuis moet blijven, bijvoorbeeld na de toediening van de therapie als men je wil observeren voor bepaalde bijwerkingen, of als je al een hevige reactie hebt gehad op eerdere toedieningen. Andere mogelijke redenen voor een opname kunnen bijvoorbeeld zijn: een infectie, ernstige bloedarmoede of tekort aan witte bloedcellen, moeite om eten binnen te houden, of andere complicaties. Doorgaans zal men een hospitalisatie beperken tot de strikt noodzakelijke periode. Bespreek zeker met je arts wat je kan verwachten in je situatie.
Tips
De periode waarin de cellen worden bewerkt en vermenigvuldigd kan best een lastige tijd zijn. Als je een overbruggingsbehandeling krijgt, heb je mogelijk te maken met bijwerkingen. Daarnaast is er de praktische organisatie van je behandeling en afspraken. Je weet dat er een plan is, met als uiteindelijk doel het toedienen van je CAR-T-cellen, maar het is een plan met veel stappen en onzekerheden, en dat is best moeilijk. Hoe lang gaat het duren, gaan er genoeg cellen zijn, ga ik fit genoeg blijven, zal ik goed op de behandeling reageren – allemaal vragen waarop meestal geen eenduidig antwoord te geven is.
Wat kan helpen met je af te leiden, is om zoveel mogelijk te focussen op de dag van vandaag en dingen waarover je wel controle hebt. Iets lekkers eten, een fijne hobby, een dankbaarheidsdagboekje bijhouden, wandelingen in de natuur – allemaal voorbeelden van zaken die je bij het hier en nu kunnen houden.
De tijd van wachten tot de CAR-T-cellen klaar zijn kan een lastige periode zijn met heel wat onzekerheden, voor de zieke persoon maar ook voor jezelf. Het is niet eenvoudig, maar probeer toch niet teveel te piekeren over allerhande mogelijke scenario’s – uiteindelijk kun je helaas weinig doen om het proces te beïnvloeden. Je kunt wel proberen zoveel mogelijk een dagelijkse routine te handhaven, en iedere dag iets aangenaams te doen, hoe klein ook. Dat kan gaan van jezelf een kwartiertje tijd gunnen om de krant te lezen, enkele stretchoefeningen doen of een telefoontje met een vriend(in).
En uiteraard kun je ook je naaste aanmoedigen om hetzelfde te doen.
Wat gebeurt er na de overbruggingsbehandeling?
Na enkele weken zal jouw behandelend team geïnformeerd worden dat je CAR-T-cellen klaar zijn om terug naar het ziekenhuis verzonden te worden. Dat betekent dat het tijd is voor de volgende stap: het afronden van de overbruggingsbehandeling en het starten van de voorbereidende lymfodepleterende behandeling, vóór de toediening van de CAR-T-cellen. De tijd tussen de overbruggingsbehandeling en de voorbereiding zal onder andere afhangen van het type overbruggingsbehandeling die je krijgt, hoe lang die actief in het lichaam blijft, en of je nog moet herstellen van bepaalde bijwerkingen.